Deze column schrijf ik terwijl de maatregelen rondom het coronavirus zich (ook) in Nederland opstapelen. Vanzelfsprekend hebben deze voor de rechtspleging eveneens ingrijpende gevolgen.
De rechtbanken en gerechtshoven zijn met ingang van 17 maart 2020 voorlopig gesloten en er vinden geen fysieke zittingen meer plaats: alleen zeer urgente zaken worden behandeld. Dit is een zeer uitzonderlijke situatie: voor zover ik nagaan deed dit zich niet eerder voor in vredestijd.
Waar zaken normaal op zitting met advocaten en rechters in toga worden behandeld, worden zittingen in spoedeisende familie- en jeugdrechtzaken nu telefonisch gevoerd. Voor iedereen is deze situatie nieuw en ongekend. Een positieve keerzijde is wellicht dat zelfs de rechtspraak in tijden van Corona in staat is gebleken zich snel aan te passen aan een nieuwe werkelijkheid.
Beslissingen in zaken die minder urgent zijn, gaan nu veel langer duren. In familiezaken dreigt extra escalatie met schadelijke gevolgen voor partners, kinderen en hun ouders. Denk alleen eens aan het effect van gesloten scholen en kinderopvang in combinatie met veelal thuiswerkende ouders.
Daarom is het nu nog wenselijker dan ooit om te proberen via overleg en samenwerking tot een (tijdelijke) oplossing te komen. Allen de schouders eronder om de schade door de noodzakelijke crisismaatregelen en de nasleep ervan te beperken!
Covid-19 is ook binnengedrongen in de dagelijkse advocatenpraktijk. Advocaten en mediators krijgen de vraag of de kinderen op dit moment wel aan de andere ouder moeten worden overgedragen met het oog op gezondheidsrisico’s of het huidige thuisonderwijs. Zoals de moeder die er niet aan meewerkt de kinderen naar hun vader te laten gaan, nadat hij uit besmet skigebied is teruggekomen. De vader in kwestie laat het er niet bij zitten en dagvaart moeder in kort geding. In een mediation is een van de partners geconfronteerd met het verplicht sluiten van de deuren van zijn onderneming. Kan er dan nog wel partner- en kinderalimentatie worden betaald en afgesproken?
Nu bijna alles is stilgelegd en we 1,5 meter afstand van elkaar moeten houden zoeken advocaten- en mediationpraktijken hun toevlucht tot conference calls en videobellen. Dat is wennen voor iedereen, maar ook in crisistijden moeten mensen rechtsbijstand krijgen en scheidingen met alle zorgvuldigheid begeleid blijven worden.
Laten we hopen dat deze moeilijke periode snel achter de rug zal zijn en dat relaties ondanks of zelfs dankzij de crisis gezond blijven!